για την υπόθεση της Π.Α.

Τι θεωρείται παρενόχληση, τι απόπειρα βιασμού και ποιο είναι το όριο που τα χωρίζει; Η άσκηση σεξουαλικής, λεκτικής και σωματικής βίας δεν συνιστούν απόπειρα βιασμού; Από ποιο σημείο και μετά νομιμοποιείσαι να αντιδράσεις, και ποιος μπορεί να κρίνει το αν κινδυνεύεις και πόσο;

Τα ξημερώματα της 22ης Ιουνίου 2016, η 22χρονη Π.Α. καθόταν σε ένα παγκάκι με τη 17χρονη φίλη της στο κέντρο της Κορίνθου. Το ίδιο βράδυ ο 46χρονος Ν.Ζ., βγαίνοντας από ένα μπαρ, τις πλησίασε και τους επιτέθηκε σωματικά και λεκτικά.

Σύμφωνα με την κατάθεση της 22χρονης: «Πείραζε με σεξουαλικά υπονοούμενα και άλλα τη 17χρονη φίλη μου. Σηκωθήκαμε να φύγουμε αλλά μας ακολούθησε και ήρθε από πίσω μου και με πλησίασε επικίνδυνα. Φοβήθηκα πολύ εκείνο το βράδυ. Είδα τον Ζ. να πιάνει το στήθος της φίλης μου. Σηκωθήκαμε να φύγουμε. Μου είπε (η 17χρονη φίλη της) κρατάει μαχαίρι. Δεν κατάλαβα που τον χτύπησα με το μαχαίρι μου. Δεν τον είχα ξαναδεί. (…) Με τράβηξε από το μαλλί.»

Όπως υποστήριξε η ίδια, κατά την διάρκεια της επίθεσης αντιλήφθηκε ότι ο 46χρονος έκανε μια κίνηση να βγάλει κάτι από την πίσω τσέπη του, που θεώρησε ότι ήταν μαχαίρι: «Τότε βγάζω ένα μαχαίρι που είχα μαζί μου για λόγους ασφαλείας. Εκείνος μου έβαλε χέρι και τότε φοβήθηκα και για να αμυνθώ του επιτέθηκα. Δεν ήθελα να τον χτυπήσω στο στήθος» ανέφερε. Η κοπέλα κουβαλούσε το μαχαίρι στην τσάντα της για αυτοπροστασία, καθώς ήταν ανά περιόδους άστεγη.

Το τμήμα Ασφαλείας Κορίνθου εξιχνίασε μέσα σε λίγη ώρα την υπόθεση, αξιοποιώντας υλικό από κάμερα της περιοχής καθώς και μια μαρτυρία, που οδήγησαν στην σύλληψη της 22χρονης κοπέλας.

Το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο Ναυπλίου, καταδίκασε την Π.Α. σε 15 χρόνια κάθειρξης για ανθρωποκτονία από πρόθεση, απορρίπτοντας την κατηγορία της απόπειρας βιασμού. Έκρινε ότι η πράξη της δεν ήταν στο πλαίσιο της αυτοάμυνας, στηριζόμενο στο γεγονός ότι τελικά ο 46χρονος δεν κρατούσε μαχαίρι, όπως αρχικά θεώρησαν οι δυο κοπέλες. Με λίγα λόγια, η έδρα έδωσε μια πολύ στενή και προβληματική ερμηνεία σε σχέση με το ποιο είναι το σημείο που μια σεξουαλική επίθεση θεωρείται απόπειρα βιασμού.

Έτσι η καταδικαστική απόφαση εις βάρος της 22χρονης έρχεται να ενισχύσει μια γραμμή θεσμικής υπεράσπισης της κουλτούρας του βιασμού, που καλλιεργεί την ψυχολογία της γυναικείας παθητικότητας και αντανακλά πολύ συχνά στα ίδια τα σώματα των γυναικών τη βία και το φόβο της σεξουαλικής και σωματικής κακοποίησης. Όταν λοιπόν κάποιες γυναίκες αντιδρούν και προσπαθούν να προστατευτούν τιμωρούνται. Αυτό γίνεται ξεκάθαρο στη συγκεκριμένη περίπτωση, από την άρνηση του δικαστηρίου να αναγνωρίσει στην άτυχη γυναίκα, ως ελαφρυντικό, το κατοχυρωμένο δικαίωμα στην αυτοάμυνα.

Μέσα στα πολλά που ακούστηκαν κατά τη διάρκεια της δίκης¹ η ουσία της στάσης του δικαστηρίου μάλλον συμπυκνώνεται στα παρακάτω εξοργιστικά σχόλια:

Εισαγγελέας : «η κατηγορούμενη λόγω του περιβάλλοντος φτώχειας στο οποίο έχει μεγαλώσει δεν μπορεί να αντιληφθεί την αξία της ανθρώπινης ζωής όπως εμείς που είμαστε άλλου μορφωτικού επιπέδου, δεν σέβεται την ζωή μπροστά στο ένστικτο επιβίωσης και (…)το θύμα πρέπει να παραδοθεί λευκό χωρίς το στίγμα που του αποδίδει η κατηγορούμενη».

Κοινώς τα προσχήματα έπεσαν. Ο ταξικός χαρακτήρας της δικαιοσύνης είναι ξεκάθαρος. Αλλιώς δικάζεται η άπορη και άστεγη γυναίκα και αλλιώς ο ντόπιος άντρας «ευυπόληπτος πολίτης». Ακόμη και όταν είναι αυτή το θύμα που δέχεται την επίθεση και αντιδρά, ενώ αυτός ως θύτης την έχει προκαλέσει, απειλώντας τις δύο κοπέλες και παρεμβαίνοντας στα σώματά τους. Αν είσαι άντρας, έλληνας, μορφωμένος, με λεφτά έχεις δίκιο· και πριν και μετά το θάνατο.

Πρόεδρος: «Γιατί δεν χτυπήσατε ποτέ τον πατέρα σας που σας κακοποιούσε;

Π.Α.: «Τον φοβόμουν».

Στο δικαστήριο αναφέρθηκε επίσης από τη γραμμή υπεράσπισης, ότι τόσο η Π.Α. όσο και η μητέρα της κακοποιούταν επί χρόνια από τον πατέρα και σύζυγο, ο οποίος παραδέχτηκε ότι υπήρχαν περιστατικά βίας στο σπίτι. Σε αυτήν την καταγγελία το δικαστήριο επέλεξε να μετακυλήσει στο θύμα την ευθύνη της κακοποίησης του, σχεδόν επιπλήττοντάς το για την αδυναμία του να αντιδράσει.

Συνήγορος πολιτικής αγωγής²: «καθώς βρισκόμαστε σε οικονομική κρίση η κοινωνία πρέπει να πάρει το μήνυμα ότι δεν μπορεί να επικρατεί ο νόμος της ζούγκλας».

Προφανώς δεν είναι ζούγκλα η επίθεση ενός 46χρονου σε δύο γυναίκες 17 και 22 χρονών. Δεν είναι ζούγκλα όταν ένας άνδρας νιώθει ότι έχει την εξουσία να παρεμβαίνει λεκτικά και σωματικά, στις γυναίκες που συναντάει στο δρόμο του. Δεν είναι ζούγκλα η κακοποίηση που δέχονται παιδιά και σύντροφος για χρόνια μέσα στο σπίτι τους, την ίδια στιγμή που η δικαιοσύνη είναι απούσα. Δεν είναι ζούγκλα τα αδιέξοδα με τα οποία ήρθε αντιμέτωπη αυτή η κοπέλα (αναπτυξιακά, οικογενειακά, κοινωνικά, οικονομικά) που την ανάγκασαν να μένει στο δρόμο σε αυτήν την ηλικία.

Ζούγκλα γι’ αυτόν είναι όταν μια γυναίκα προσπαθεί να υπερασπιστεί την εαυτή της. Όταν αντιδρά για να διασφαλίσει τη σωματική ακεραιότητα της ίδιας και της φίλης της. Όταν μια γυναίκα διεκδικεί την ελευθερία ύπαρξης και κίνησης, την αίσθηση ασφάλειας και αυτοπροστασίας. Αυτό δηλαδή που ορίζεται ως αυτοάμυνα.

Εμείς στεκόμαστε αλληλέγγυες/οι σε όλες τις γυναίκες που ασκούν και διεκδικούν το δικαίωμά τους στην αυτοάμυνα.